29 luty 2024 r.
Czy wiesz, że codziennie miliony osób na całym świecie sięgają po paracetamol nie zdając sobie sprawy z potencjalnych zagrożeń jakie mogą wystąpić w przypadku jego niewłaściwego bądź nadmiernego stosowania?
Paracetamol, znany również jako acetaminofen, jest powszechnie stosowanym lekiem przeciwbólowym i przeciwgorączkowym dostępnym bez recepty. Stosowany zgodnie z zaleceniami lekarza lub z instrukcjami zwartymi na opakowaniu rzadko powoduje poważne skutki uboczne. Jednakże ten stosunkowo bezpieczny lek, po przekroczeniu zalecanych dawek może wywołać poważne konsekwencje zdrowotne, zwłaszcza dla wątroby.
Głównym szlakiem biotransformacji paracetamolu jest konwersja do substancji czynnej o nazwie N-acetylo-p-benzochinonimina (NAPQI). W warunkach dawkowania terapeutycznego, NAPQI jest neutralizowany przez glutation, fizjologiczny przeciwutleniacz stanowiący pierwszą linie obrony antyoksydacyjnej. Jednak przy nadmiernym spożyciu paracetamolu- dawka toksyczna dla dorosłych wynosi >7,5g natomiast u dzieci >150 mg/kg m.c. - lub w przypadku osłabienia mechanizmów detoksykacji, ilość NAPQI może przekroczyć zdolność organizmu do jego neutralizacji, co prowadzi do uszkodzenia komórek wątroby.
Toksyczność paracetamolu może prowadzić do ostrego uszkodzenia wątroby, co w skrajnych przypadkach może być śmiertelne. Objawy przedawkowania paracetamolu obejmują nudności, wymioty, utratę apetytu, ból w okolicy brzucha oraz żółtaczkę. Ważne jest, aby nie przekraczać zalecanej dawki paracetamolu, która wynosi 4g/dobę dla osoby dorosłej oraz 50mg/kg m.c./dobę u dzieci. Należy również unikać jednoczesnego spożywania alkoholu, ponieważ etanol znacznie zwiększa ryzyko uszkodzenia wątroby.
W przypadku podejrzenia przedawkowania paracetamolu, należy natychmiast skontaktować się z profesjonalną pomocą medyczną. Leczenie zazwyczaj obejmuje podanie środka detoksykacyjnego o nazwie N-acetylocysteina, który pomaga zneutralizować toksyczne skutki paracetamolu.
W ostatnim czasie pojawiają się niebezpieczne pomysły wśród dzieci i młodzieży. Mają miejsce niepokojące wyzwania polegające na ustanawianiu rekordów dotyczących ilości połkniętych tabletek, głównie paracetamolu. Takie zachowania mogą być tragiczne w skutkach. Należy pamiętać i uświadamiać, że przyjmowanie leków to nie zabawa - tabletki to nie cukierki!
AUTORKI POSTA:
Wiktoria Pojawa
Agata Jędrzejewska
Źródła:
1. Korzeniowska K, Szałek E, Kaźmierczak E, Jabłecka A. Bezpieczeństwo stosowania paracetamolu The safety of paracetamol use. Farmacja współczesna. 2010; 3: 153-156 2.
2. Katzung B., Masters S., Trevor A., Farmakologia ogólna i kliniczna. 2012.
3. Jurowski K., Piekoszewski W., „Toksykologia II” PZWL, Warszawa 2020
4. Farrell S. E.,Acetaminophen Toxicity: Practice Essentials, Background, Pathophysiology. 2024
06 stycznia 2024 r.
W ubiegłym tygodniu, dzięki uprzejmości Zakładu Medycyny Sądowej UMP, członkowie naszego koła mieli okazję uczestniczyć w sekcji zwłok.
Sekcja dotyczyła mężczyzny, u którego podejrzewano zawał serca. Oględziny zewnętrzne nie wykazały obecności obrażeń. Sekcja zwłok wykazała znaczną ilość płynu przesiękowego w obu jamach opłucnych, znaczny przerost serca, pylicę węglową płuc, miażdżycę tętnic wieńcowych. W oparciu o przeprowadzone oględziny i sekcję zwłok nie wskazano przyczyny zgonu mężczyzny. Pobrano materiał do dalszych badań - krew, mocz, ciało szkliste oka do badań chemiczno-toksykologicznych oraz wycinki narządów wewnętrznych do badań histopatologicznych.
Myślę, że było to wydarzenie, którego długo nie zapomną. Co zdecydowanie potwierdza poniższa opinia jednego z uczestników:
"Bycie świadkiem sekcji zwłok zmienia nieco spojrzenie na człowieka i życie. Było to doświadczenie nie tylko wzbogacające pod względem dydaktycznym, ale także życiowym. Udział w sekcji zwłok ukazuje śmierć w łagodniejszym świetle - bardziej naukowym - jako proces biologiczny rządzący się określonymi prawami".
12 grudnia 2023 r.
W tym roku postanowiliśmy rozszerzyć naszą działalność poza mury Uczelni, dlatego chcemy zaproponować Wam cykl treści edukacyjnych, aby chociaż trochę przybliżyć Wam tematykę związaną z toksykologią oraz pokazać, jak ważną rolę pełni ona w naszym życiu.
Mamy nadzieję, że przygotowane przez nas ciekawostki Was zainteresują, a może i zainspirują do pogłębiania wiedzy toksykologicznej
Przechodząc do głównego tematu:
Czy wiesz co Napoleon ma wspólnego z toksykologią? - odpowiedź na końcu!
Na początek słowem wstępu - czym jest arsen?
W skoncentrowanych ilościach to jeden z najbardziej toksycznych pierwiastków dla ludzi. Jego toksyczność jest związana ze zdolnością do zakłócania ważnych procesów biologicznych w organizmach żywych.
Najbardziej popularne związki arsenu:
- arszenik – biała, drobnokrystaliczna, bezzapachowa i bezsmakowa substancja toksyczna
- arsenowodór- silna trucizna w stanie gazowym działająca hemolitycznie
Choć dziś rzadko słyszy się o wykorzystaniu arsenu do popełnienia zbrodni, to wciąż odnotowywane są przypadki zatruć tym związkiem chemicznym a narażone są osoby, które w swojej pracy mają z nim kontakt.
W jaki sposób może dojść do zatrucia?
- drogą pokarmową, przez układ oddechowy, a także poprzez wniknięcie do organizmu przez skórę.
Najwyższe stężenia arsenu u ludzi wykrywane są we włosach, paznokciach i skórze, ponieważ z łatwością kumuluje się on w tkankach bogatych w keratynę.
Zatrucie arsenem daje konkretne objawy: bóle głowy, metaliczny posmak i ślinotok, nadmierne pocenie, pragnienie, biegunkę, wymioty, krwiomocz, utratę przytomności.
Charakterystycznym objawem przy zatruciu przewlekłym jest występowanie poprzecznych białych linii na płytce paznokcia.
Długotrwałe narażenie na związki arsenu może wpływać na układ nerwowy, prowadząc do objawów neurologicznych, takich jak drętwienie, mrowienie, zaburzenia równowagi i koordynacji. Ponadto negatywnie wpływa na układ krwiotwórczy i oddechowy, może prowadzić do występowania nowotworów układu oddechowego i skóry.
Czy wiesz, że podejrzewano otrucie Napoleona przy użyciu związków arsenu?
Pośmiertne badania toksykologiczne wykazały podwyższone stężenie arsenu we włosach Napoleona, jednak nigdy nie udowodniono celowego zatrucia. Naukowcy stwierdzili, że ilość arsenu znaleziona w jego włosach nie wystarczyłaby do spowodowania śmierci. Przypuszczano również, że arsen we włosach został wchłonięty na skutek kontaktu z farbami i tapetami znajdujących się na ścianach jego pokoju, oraz z wina, które spożywał.
Wszystkie teorie jednak upadły a Cesarz zmarł na raka żołądka.
Sprawozdanie sporządziła:
Agata Jędrzejewska
